Kababaihan ng Taiwan: Ngayon at Noong Nakaraang 50 Taon


Sanaysay hango mula sa magazine ng bansang Taiwan at isinalin sa Filipino ni Shiela C. Molina

Ang bilang ng populasyon ng kababaihan sa mundo ay 51% 0 2% na mataas kaysa kalalakihan. Maaaring isipin ng ilan na ang kababaihan ay nakakukuha ng parehong pagkakataon at karapatan gaya ng kalalakihan. Ilang kababaihan lamang sa buong mundo ang nakakakuha ng pantay na karapatan at paggalang tulad sa kalalakihan. Ang tungkulin at kalagayan ng kababaihan ay unti-unting nagbabago sa nakalipas na 50 taon. Ito ay makikita sa dalawang kalagayan: una ang pagpapalit ng gampanin ng kababaihan at ang ikalawa ay ang pag-unlad ng kanilang karapatan at kalagayan. Nakikita ito sa Taiwan.

Ang unang kalagayan noong nakalipas na 50 taon, ang babae sa Taiwan ay katulad sa kasambahay o housekeeper. Ang tanging tungkulin nila ay tapusin ang hindi mahahalagang gawaing-bahay na hindi natapos ng kanilang asawa. Ang mga babae ay walang karapatang magdesisyon dahil sa kanilang mababang kalagayan sa tahanan.

Ngayon, nabago na ang tungkulin ng mga babae at ito ay lalong naging komplikado. Sa bahay ng mga Taiwanese, sila pa rin ang may pananagutan sa mga gawaing-bahay. Ngunit sa larangan ng trabaho, inaasahang magagawa nila kung ano ang nagagawa ng kalalakihan. Sa madaling salita, dalawang mabibigat na tungkulin ang nakaatang sa kanilang balikat.

Ang ikalawang kalagayan ay pinatutunayan ng pagtaas ng kanilang sahod, pagkakataong makapag-aral, at mga batas na nangangalaga sa kanila. Karamihan sa mga kompanya ay nagbibigay ng halaga sa kakayahan ng babae at ang mga kinauukulan ay handang kumuha ng mga babaeng may kakayahan at masuwelduhan ng mataas. Tumataas ang pagkakataon na umangat ang babae sa isang kumpanya at nakikita na ring may mga babaing namamahala. Isa pa, tumaas ang pagkakataon para sa mga babae pagdating sa edukasyon. Ayon sa isang estadistika mula sa gobyerno, higit na mataas ang bilang ng mga babaing nag-aaral sa kolehiyo kung ihahambing sa kalalakihan makalipas ang 50 taon.

At ang huling kalagayan ay ang pagbabago ng mga batas para sa pangangalaga sa kababaihan ay nakikita na rin. Halimbawa, sa Accton Inc., isa sa nangungunang networking hardware manufacturer sa Taiwan, ginawa nang isang taon ang maternity leave sa halip na 3 buwan lamang. Ang gobyerno ng Taiwan ay gumagawa na ng batas sa pagkakaroon ng pantay na karapatan upang higit nilang mapangalagaan ang kababaihan.

Bilang pagwawakas, naiiba na ang gampanin ng mga babae at higit itong mapanghamon kung ihahambing noon. Ang kanilang karapatan at kahalagahan ay binibigyan na ng pansin. Ngunit hindi ito nangangahulugan na ang mga babae ay tumatanggap na ng pantay na posisyon at pangangalaga sa lipunan. Mayroon pa ring mga kompanya na hindi makatarungan ang pagtrato sa mga babaing lider nito. Marami pa ring kalalakihan ang nagbibigay ng mabigat na tungkulin sa kanilang asawa sa tahanan. Ito ay matuwid pa rin sa kanila. Marami pa ring dapat magbago sa kalagayan ng kababaihan sa Taiwan at malaki ang aking pag-asa na makita ang ganap at pantay na karapatan nila sa lipunan.

Maikling Panunuri sa Nilalaman at Mensahe ng Akda

  • Masasabing ang binasang akda ay isang uri ng pormal na sanaysay sapagkat ito ay may tonong seryoso at pormal din ang mga salitang ginamit. Makikita rin na may datos itong pinanghanguan upang mapalawig ang nilalaman ng akda.
  • Ito ay tungkol sa mga pagbabagong naganap sa mga gampanin ng kababaihan sa lipunan. Kung noon ang mga kababaihan ay sa tahanan lamang ngayon ay mayroon na rin silang kalayaang makapamili sa diresksyon ng buhay na kanilang tatahakin Sila ay may makabuluhang bahagi na sa lipunan.
  • Ang layunin ng manunulat sa akda ay maipakita at mailahad ang mga pagbabagong naganap sa mga kababaihan sa Taiwan.
  • Maaaring masabi na ang mga kababaihan sa Taiwan ay higit na mapalad kaysa ibang kababaihan sa Silangang Asya sapagkat sila ay nakatatamasa na ng pantay na karapatan ngunit karamihan pa rin sa mga kababaihan sa Asya ay hindi nararansan ang ganitong uri ng pagbabago.

Paliwanag sa Ilan sa mga Pangunahing Kaisipan sa Akda

“Ang mga babae ay walang karapatang magdesisyon dahil sa mababang kalagayan sa lipunan.”

  • Sa isang banda ito ay totoo, may mga kababaihan pa rin hanggang sa kasalukuyan na nakatali sa lumang tradisyon kung saan sila ay dinidiktahan pa rin ng lipunan at mga taong nakapaligid sa kanila. Kaya naman mapalad ang mga kababaihang nakapagdedesisyon ha para sa kanilang sarili na hindi kailangang diktahan ng iba.

“Ang mga babae ay walang karapatang magdesisyon dahil sa mababang kalagayan sa lipunan.”

  • Sa isang banda ito ay totoo, may mga kababaihan pa rin hanggang sa kasalukuyan na nakatali sa lumang tradisyon kung saan sila ay dinidiktahan pa rin ng lipunan at mga taong nakapaligid sa kanila. Kaya naman mapalad ang mga kababaihang nakapagdedesisyon na para sa kanilang sarili na hindi kailangang diktahan ng iba.