Mga Tauhan sa Kabanata
- Basilio – Isa sa pangunahing tauhan ng kabanata, isang masipag at matalinong mag-aaral ng medisina na nadawit sa isang kontrobersiya.
- Mga Mag-aaral – Ang grupo ng mga estudyante na lumalaban para sa reporma sa edukasyon. Sila ang pinaghinalaan sa pagpapaskil ng mga mapanghimagsik na paskin.
- Mga Prayle – Ang mga paring kumokontra sa pagkakaroon ng Akademya ng Wikang Kastila at ginagamit ang insidente ng paskin upang parusahan ang mga estudyante.
- Kapitan Heneral – Ang pinakamataas na opisyal sa kolonya, na maaaring magbigay ng desisyon tungkol sa kinabukasan ng mga estudyante.
- Mga Guardia Civil – Ang mga sundalong Espanyol na inatasang hulihin ang mga estudyanteng pinaghihinalaang may kinalaman sa paglalagay ng paskin.
- Macaraig – Isang mayamang mag-aaral na masigasig sa kilusan para sa Akademya ng Wikang Kastila; kabilang sa mga nadakip.
- Isagani – Isa sa mga estudyanteng may matibay na paninindigan; inakusahan ding kasabwat sa insidente ng paskin.
- Sandoval – Isang Espanyol na sumusuporta sa mga Pilipinong mag-aaral.
Buod
Isang umaga, nagulantang ang mga mag-aaral at mga opisyal ng unibersidad nang makita ang mga paskin o plakard na may mapanghimagsik na mensahe na nakapaskil sa mga pader ng paaralan. Dahil dito, agad na inimbestigahan ng mga awtoridad kung sino ang may kagagawan, at ang mga estudyanteng kasapi sa kilusan para sa Akademya ng Wikang Kastila ang naging pangunahing pinaghinalaan.
Dahil sa insidente, maraming mag-aaral ang dinakip at ikinulong, kabilang sina Macaraig, Isagani, at Sandoval. Kahit walang matibay na ebidensya laban sa kanila, ginamit ng mga prayle ang pagkakataong ito upang pagbayarin ang mga estudyante na lumaban para sa kanilang karapatan.
Si Basilio, bagamat walang kinalaman sa paskin, ay nadamay at hinuli rin ng mga awtoridad. Sa kabila ng kanyang tahimik na pamumuhay at pagsisikap na makapagtapos ng pag-aaral, siya ay napagbintangan lamang dahil siya ay isang mahirap at ulila.
Samantala, hindi makapaniwala si Isagani sa nangyari at patuloy niyang ipinagtanggol ang kanyang mga kasama. Si Macaraig, kahit mayaman, ay hindi nakaligtas sa paghuli ng mga awtoridad. Tanging si Tadeo ang natuwa sa kaguluhan dahil wala na siyang kailangang mag-aral.
Mahahalagang Puntos
- Ginamit ng mga prayle ang insidente upang supilin ang mga estudyante at pigilan ang reporma sa edukasyon.
- Ipinakita ang di-makatarungang sistema ng hustisya—ang mga inosenteng mag-aaral ay hinuli nang walang sapat na ebidensya.
- Nagpapakita ng pang-aapi sa mga Pilipino—lalo na sa mga mahihirap na estudyanteng tulad ni Basilio, na kahit walang kasalanan, ay naging biktima ng maling sistema.
Sa kabuuan, ang kabanatang ito ay isang matinding pagtuligsa sa kawalang-katarungan sa panahon ng mga Espanyol, kung saan ginagamit ang kapangyarihan upang supilin ang sinumang nais ng pagbabago.
Pangkalahatang Tema
Ang kabanatang ito ay nagpapakita ng di-makatarungang paghuhusga sa mga Pilipinong mag-aaral. Ginamit ng mga prayle ang insidente ng paskin bilang dahilan upang durugin ang kilusan para sa edukasyon. Pinapakita rin dito ang mapanupil na sistema ng gobyerno at simbahan, kung saan kahit walang ebidensya, hinuhuli at pinaparusahan ang mga taong pinaghihinalaan nilang laban sa kanila.