Mga Pangunahing Tauhan sa Kabanata 19: Ang Mitsa
- Placido Penitente – Isang estudyanteng nawawalan na ng gana sa pag-aaral dahil sa katiwalian at kawalang-katarungan sa sistema ng edukasyon. Isa siyang matalino ngunit tahimik na mag-aaral na sa kalaunan ay napuno na ng galit sa sistema.
- Padre Valerio – Isang paring guro na mahigpit at mapagmataas, ipinapakita ang mapanupil na sistema ng edukasyon sa ilalim ng mga prayle.
- Juanito Pelaez – Isang estudyanteng paborito ng mga guro kahit na hindi siya matalino. Siya ay mayabang at mahilig mang-api ng kapwa estudyante, lalo na si Placido.
- Simoun – Ang misteryosong mag-aalahas na lihim na rebolusyonaryo. Sa kabanatang ito, sinamantala niya ang galit ni Placido upang hikayatin siyang sumali sa kanyang plano ng paghihimagsik.
- Kabesa – Ang ama ni Placido, na nais na magpatuloy siya sa pag-aaral kahit na labag na ito sa kalooban ng kanyang anak.
Sa kabanatang ito, makikita ang epekto ng mapanupil na sistema ng edukasyon sa mga mag-aaral, pati na rin kung paano ginagamit ni Simoun ang galit ng mga tao upang isulong ang kanyang rebolusyonaryong adhikain.
Buod ng Kabanata 19
Sa Kabanata 19 ng El Filibusterismo na pinamagatang “Ang Mitsa,” makikita natin ang galit at pagkadismaya ni Placido Penitente. Matapos siyang maliitin at insultuhin ng kanyang propesor, nagdesisyon siyang huminto sa pag-aaral. Sa kanyang paglalakad sa kalsada, nasalubong niya sina Padre Sibyla at Don Custodio, at nagkaroon siya ng matinding pagnanais na maghiganti.
Pag-uwi niya sa bahay, nadatnan niya ang kanyang inang si Kabesang Andang na nag-aalala sa kanyang desisyon. Sinubukan siyang payuhan ng kanyang ina na magtiis at magpatuloy sa pag-aaral, ngunit matigas ang kanyang desisyon. Sa huli, naglibot muli si Placido sa mga kalye ng Maynila at napadpad sa daungan ng bapor kung saan nakita niya ang isang barkong papuntang Hong Kong.
Kaugnayan ng Kabanata 19: Ang Mitsa sa Kasalukuyan
Ang kabanatang ito ay may malalim na kaugnayan sa kasalukuyang lipunan, lalo na sa sistema ng edukasyon, hindi pantay na pagtrato sa mga estudyante, at ang lumalalang galit ng mga mamamayan sa katiwalian at pang-aapi.
- Suliranin sa Edukasyon – Tulad ng naranasan ni Placido Penitente, marami pa ring estudyante ngayon ang nadidismaya sa sistema ng edukasyon. Marami ang nakararanas ng kawalang katarungan, pang-aabuso ng kapangyarihan ng mga guro, at hindi patas na sistema ng pag-aaral kung saan ang mayayaman o may koneksyon ang may higit na pribilehiyo.
- Hindi Pantay na Pagtrato sa Estudyante – Makikita rin sa kasalukuyan ang mga Juanito Pelaez ng ating panahon—mga estudyanteng hindi masipag mag-aral ngunit nabibigyan ng pabor dahil sa kanilang estado sa buhay o sa kanilang ugnayan sa mga taong may kapangyarihan.
- Diskriminasyon at Pang-aapi – Ang nararanasang pang-aapi ni Placido sa paaralan ay sumasalamin sa iba’t ibang uri ng diskriminasyon at pang-aabuso sa lipunan, kung saan ang mga mahihirap o mahihinang sektor ay madalas na hindi pinakikinggan at nalalamangan ng mga makapangyarihan.
- Rebolusyonaryong Kaisipan – Sa kasalukuyan, makikita natin ang paglaban ng mga kabataan sa pamamagitan ng protesta, adbokasiya, at iba pang uri ng pagpapahayag ng saloobin laban sa mga katiwalian at kawalan ng hustisya sa bansa. Tulad ng ginagawa ni Simoun, may mga taong gumagamit ng galit ng mga naaapi upang hikayatin silang lumaban.
Konklusyon
Ang kabanata ay sumasalamin sa katotohanan ng ating panahon—isang sistemang hindi pantay, edukasyong puno ng kakulangan, at mga estudyanteng tila nawawalan ng pag-asa. Gayunpaman, ipinapakita rin nito na ang galit at pagkadismaya ay maaaring maging “mitsa” ng pagbabago, depende sa kung paano ito gagamitin ng mga tao.